عاشورای حسینی در لرستان  در ایام عزاداری امام حسین در لرستان، صدای ساز و دهل که آهنگ غم‌انگیز چمریونه می‌نوازد در محله و کوچه‌های اطراف بگوش می‌رسد.

خبرگزاری میراث فرهنگی ـ گردشگری ـ عاشورای حسینی در شهرهای لرستان با آداب و سنن دیرینه خود ازجمله زیباترین و پرشورترین آیینهای اهالی این نقط از سرزمین پهناور ایران است.

چند روز پیش از عاشورا یعنی در همان روزهای اول ماه محرم، اهالی شهرها و مناطق لرستان، خودشان را برای عزاداری شهدای کربلا آماده می‌کنند. اغلب مردم پیراهن سیاه می‌پوشند و یا بازوبندهای سیاه را با نوشته‌های یا حسین، یا حسین مظلوم، و . . . به بازو می‌بندند.

برای بجاآوردن نذرهای خویش که غالبا خوراکی هستند برنج، روغن، آرد، شکر، گلاب و زعفران و سایر مواد لازم را از این قبیل تهیه می‌بینند.

هر محله‌ای از جمله درب دلاکان و پشت بازار علم‌های خود را سر‌گذارها و خیابان‌های اصلی برپا می‌کنند.

صدای ساز و دهل که آهنگ غم‌انگیز چمریونه می‌نوازد در محله و کوچه‌های اطراف بگوش می‌رسد.

سینه‌زنها که عزاداران اصلی هستند دسته دسته گرد می‌آیند.

وقتی دسته‌های سینه‌زن جمع شدند، بسوی حسینیه‌ها و مساجد شهر حرکت می‌کنند. سینه‌زنها که کاملا در محل مورد نظر استقرار یافتند، قبل از هر کاری نوحه خوان مرثیه جانسوزی میخواند و سینه زنی شروع می‌شود.

روش سینه‌زنی  نیز از جالب‌ترین قسمتهای عزاداری است، اول نشسته و با یک دست سینه می‌زنند بعد وقتی نوحه خوان فریاد می‌زند ای وای شهیدا به دشت کربلا، همگی سرپا می‌ایستند و ضمن جواب دادن به نوحه خوان در مقابل هم با دو دست بشدت به سینه میزنند و بعد از مسجد یا حسینیه به عزاخانه دیگری میروند.

روز هفتم را اهالی تراش عباس می‌دانند در این روز همگی به حمام می‌روند و پس از اصلاح سرو صورت و نظافت کامل، لباسهای تمیز می‌پوشند.

از روز هفتم به بعد عده‌ای برای افروختن آتش در صبح عاشورا به جمع کردن و گردآوری هیزم می‌پردازند.

 اگر در روز عاشورا برف و باران ببارد و یخبندان هم باشد عزادارانی که نذر دارند حتما باید در گل بیفتند، به همین خاطر عده‌ای دور خانه‌ها می‌گردند و با خواندن جملاتی تقاضای هیزم می‌کنند. مردم نیز با کمال میل به آنان هیزم می‌دهند.

عزاداران برای روز عاشورا خاک نرم و مخصوصی بنام گل باغچاله (گل رس) آماده می‌کنند و در میدان‌های بزرگ و کوچک شهر می‌ریزند.

شبها در جلو دسته‌های سینه‌زنی چل چراغ حرکت می‌کند که در حدود سی تا چهل چراغ توری را به طرز جالب، دیدنی و با مهارت خاصی بر پایه‌ای صلیب مانند و چوبی سوار می‌کنند و بوسیله یک نفر زورمند و کارآزموده که همه ساله نذر دارد حمل می‌شود.

صبح عاشورا و مراسم گل افتادن

صبح خیلی زود، قبل از طلوع آفتاب صدای آشنا و دلگیرانه ساز و دهل که نوای چمریونه مینوازد، همه را سراسیمه بسوی میدان شهر و خره (گل)xara  عاشورا می‌خواند.

دسته دسته افراد سینه زنی که از سر تا بپا در گل غلط خورده‌اند در میدان می‌چرخند و یا در اطراف آتش‌های جای جای میدان محله بر سر میزنند و هی روو می‌کنند.

در میانه میدان نیز دسته‌ای بدنبال ذوالجناح هستند و اشعاری را فریاد می‌زنند.

پس از چند ساعت عزاداری بی‌ریا و بدون تکبر و صادقانه و جانسوز گلی‌ها و تمامی سینه‌زنان و عزاداران بسوی مرکز شهر حرکت می‌کنند و این مراسم تا ظهر عاشورا ادامه دارد.

پایان عزاداری و مراسم روز عاشورا با ضرب المثل طوق اشگس اعلام می‌شود.

طوق بر وزن سوق علامت ویژه و عمودی عزاداران ماه محرم است، محور اصلی چوب نسبتا بلندی است بطول هشت تا ده متر که از یک متر به بالا از چندین حلقه که مرکز آنها چوب اصلی است تشکیل می‌شود.

یک پارچه از جنس مخمل دور حلقه‌ها می‌بندند و در بالا و انتهای آن یک قندیل نقره قرار می‌دهند و اطراف آنرا با نوارهای رنگی ریشه‌دار و آینه‌های کوچک زینت می‌دهند.

قدیمی ترین این علم مخصوص روستای ماسور بوده است که بوسیله یکی از محترمین و معتمدین محل ساخته و حمل می‌شده است. این علم را از چترهای متعدد و وسیع می‌ساختند که باکت و گلونی و پارچه های رنگارنگ دیگر تزئین می‌دادند و روی شالی که به کمر می‌بستند حمل می‌شده است، دو نفر نیز از دو طرف با رسن آنرا مهار می‌کردند.

عزاداران روستای ماسور پس از وارد شدن به‌شهر و انجام مراسم و گرداندن طوق در شهر و سینه زنی ظهر عاشورا طوق را می‌شکستند (قسمتهای مختلف آنرا از هم جدا می کردند) و در واقع عزاداری پایان می پذیرفت.

اصطلاح (طوق اشگس)از آن زمان باقی مانده است که به صورت یک ضرب المثل در بین مردم جا افتاده است و هر وقت جریانی پیچیده و یا جلسه و مجلسی پایان می پذیرد، می گویند: "طوق اشگس" به این معنی که موضوع خاتمه یافت.

بویژه در ظهر عاشورا که مراسم سوگواری پایان می پذیرد و عزاداران متفرق می‌شوند این مثل کاربرد بیشتری دارد